Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), ölüm aylığına ilişkin mevzuat kapsamında önemli bir uygulamayı daha kamuoyuyla paylaştı. Vefat eden sigortalıların ardından sadece dul eş ve çocuklara değil, belirli kriterlerin sağlanması hâlinde anne ve babaya da ölüm aylığı bağlanabilecek. Bu gelişme, hem sosyal güvenlik sisteminde hem de ekonomik destek modellerinde kapsamlı bir değişimi beraberinde getiriyor.
DUL EŞE YÜZDE 75’E VARAN AYLIK
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na göre, ölüm aylığı bağlanacak dul eş için farklı senaryolara göre ödeme yapılacak.
Vefat eden sigortalının çocuğu varsa dul eşe maaşın %50’si,
Çocuk yoksa ve eşin aktif bir sigortalılığı bulunmuyorsa bu oran %75’e kadar çıkabiliyor.
Bu oran, eşin hem çalışmıyor olması hem de sosyal güvenlik kapsamında başka bir geliri olmaması durumunda uygulanıyor.
ÇOCUKLARA BAĞLANAN ORANLAR NE KADAR?
Çocuklara bağlanacak ölüm aylığı ise eğitim ve medeni durumlarına göre değişiyor.
Erkek çocuklar için:
18 yaşına kadar,
Lise eğitimi devam ediyorsa 20 yaşına kadar,
Üniversite eğitimi sürüyorsa 25 yaşına kadar %25 oranında maaş bağlanabiliyor.
Kız çocuklar için:
Evli olmayan, boşanmış ya da dul olanlar yaş sınırı olmaksızın %25 oranında aylık alabiliyor.
Malul çocuklar için:
En az %60 oranında malullük tespiti olanlara da ömür boyu %25 oranında maaş hakkı tanınıyor.
ANNE VE BABAYA ÖLÜM AYLIĞI ŞARTLARI
SGK’nın son düzenlemesinde dikkat çeken bir diğer başlık ise anne ve babalara da ölüm aylığı bağlanabilmesi. Ancak bu hak, yalnızca şu durumlarda geçerli olacak:
Dul eş ve çocuklara bağlanan oranların toplamı, vefat edenin maaşının tamamını doldurmuyorsa,
Anne ve baba, gelir veya aylık almıyor ve muhtaçlık sınırı altında yaşıyorsa,
Bu durumda kalan oranın en fazla %25’i anne ve/veya babaya verilebilecek.
Bu adım, emeklilik maaşı olmayan, yaşlılık aylığı bulunmayan veya çalışmayan ebeveynlerin desteklenmesini amaçlıyor.
TOPLAM ÖDEME TAVANI VE DENETİM
SGK, dağıtılacak toplam aylığın, vefat eden sigortalının maaşını geçemeyeceğini belirtiyor. Bu çerçevede; hisse dağılımları eş, çocuk ve varsa anne-baba arasında bu sınır gözetilerek yapılıyor. SGK ayrıca, ölüm aylığı bağlanan kişilerin gelir durumu ve medeni halinin değişip değişmediğini düzenli aralıklarla denetliyor.
NASIL BAŞVURULUR?
Ölüm aylığı başvuruları;
SGK İl veya İlçe Müdürlüklerinden,
e-Devlet sistemi üzerinden online olarak yapılabiliyor.
Başvuru sırasında vefat eden sigortalıya ait bilgiler, nüfus kayıt örneği, başvuranın gelir durumu belgeleri ve varsa eğitim belgeleri (çocuklar için) isteniyor.
